16 lipca

16 lipca

O niezwykłej zamianie. "Królewicz i żebrak" Marka Twaina


W swoim wyzwaniu z klasyką w dość nieoczekiwany sposób zawędrowałam do klasyki literatury dziecięcej. Królewicza i żebraka poznałam już wcześniej za sprawą jednej z rozlicznych ekranizacji tej powieści, nigdy natomiast nie sięgnęłam po żadną książkę Marka Twaina. A szkoda, bo jak się okazuje — warto.

Mark Twain to autor, którego prawdopodobnie nie muszę nikomu przedstawiać, ale żeby formalnościom stało się zadość, króciutko to zrobię. Spod pióra tego autora wyszły takie książki, jak Przygody Tomka Sawyera czy Przygody Hucka Finna, które są najsłynniejszymi jego dziełami. Przez Williama Faulknera został nazwany "ojcem amerykańskiej literatury". Jego powieści często są wznawiane i doczekały się sporej liczby ekranizacji, i to zapewne za ich sprawą znany jest szerszej publiczności. Magiczna wręcz zamiana Królewicza i Żebraka to też coś, o czym ciężko zupełnie nic nie usłyszeć. Ta historia bardzo działa na wyobraźnię, sama zaś książka to jedna z tych powieści, które z powodzeniem można polecać zarówno dużym, jak i małym.

Wszystko zaczęło się od narodzin, ponieważ w odwiecznym mieście Londynie pewnego jesiennego dnia w drugiej ćwierci szesnastego stulecia w ubogiej rodzinie nazwiskiem Canty przyszedł na świat chłopiec, którego rodzina ta wcale nie pragnęła. Tego samego dnia w bogatej rodzinie Tudorów przyszło na świat inne angielskie dziecko, gorąco upragnione przez tę rodzinę. Pragnęła go również cała Anglia i tak doń tęskniła, tak go oczekiwała, tak korne zasyłała oń modły do Boga, że gdy narodziło się wreszcie, ludzie bliscy byli radosnego szaleństwa.




Chłopcem, którego rodzina nie pragnęła, był Tom. Czekało go życie żebraka, lecz nieoczekiwanie został królem. Natomiast chłopcem urodzonym w rodzinie Tudorów był Edward. Czekało go życie króla, lecz nieoczekiwanie został żebrakiem. Jak to możliwe? Widzicie, chłopcy ci byli do siebie tak bliźniaczo podobni, że nikt nie zauważył różnicy, a wszelkie odchylenia od normy zrzucano na poczet choroby. Cała reszta to dzieło przypadku.

Królewicz i żebrak to bardzo mądra powieść, która, nawet jeśli moralizuje, to i tak jest przyjemną, wciągająca lekturą przygodową. Zamiana chłopców nie trwała długo, lecz przez te kilka dni zdążyli przeżyć mnóstwo przygód. Tom uraczy nas zabawnymi, lecz refleksyjnymi scenami z królewskiego życia, z którym zupełnie nie jest obeznany i które okazuje się wcale nie być takie cudowne, jak to sobie wyobrażał. Edward natomiast zrozumie, że w żebraczych łachmanach w jego królewskie pochodzenie mogą uwierzyć jedynie dzieci.




Twain w swojej powieści w prosty sposób przekazuje, że nie jest potrzebne szlacheckie urodzenie, by być dobrym i miłosiernym królem, a przede wszystkim dobrym człowiekiem, bo najważniejsze jest to, co ma się w sercu, a nie w kieszeni czy rodowodzie. Brak bogactwa i przepychu może dać więcej szczęścia niż jego posiadanie. W subtelny sposób piętnuje bogactwo i jasno staje po stronie biednych i uciskanych zarówno poprzez osobę Edwarda, jak i Toma. Przyszły, prawowity król na własne oczy widzi, jak wielkie jest okrucieństwo i niesprawiedliwość jego czasów, tym boleśniejsze, kiedy zdaje sobie sprawę z tego, że kary zadawane są za przestępstwa, których skazani nie popełnili. Z pewnością kształtuje to go jako przyszłego, lepszego i znacznie łagodniejszego władcę niż jego ojciec. Podobno w latach swoich rządów król Edward VI miał potem w zwyczaju mówić: cóż wy, szlachetny panie, wiedzieć możecie o ucisku lub cierpieniach? Wiem o tym ja i mój lud — nie wy.




Królewicz i żebrak to też powieść historyczna. Mark Twain często sięgał do kronik i opracowań, zamieszczając w książce mnóstwo przypisów, w których podawał obszerniejsze informacje na dany temat czy też odsyłał do innych źródeł. Jeśli natomiast opisywane są ceremoniały związane z koronowaniem nowego króla, autor potrafił wstawić cytaty prosto z kronik, aby jak najwierniej oddać tamtejsze realia. Królewicz i żebrak jest więc nie tylko przyjemną książką dla dużych i małych, ale też z lektury tej książki można dowiedzieć się czegoś o Anglii za czasów Henryka VIII.

Przyznaję, że nie spodziewałam się, jak bardzo spodoba mi się Królewicz i żebrak. To piękna historia, bardzo pocieszna, przyjemna i satysfakcjonująca, nawet kiedy czytałam ją nie jako dziecko, lecz osoba dorosła. Sympatię wzbudza zarówno mały król, jak i żebrak, a ich historie śledzi się z ogromnym zainteresowaniem i uśmiechem na ustach, zwłaszcza kiedy do kompletu dostajemy sprawne pióro autora. Do lektury zachęca też nowe, prześliczne wydanie z ilustracjami, którymi jestem zachwycona. Legenda natomiast głosi, że historia ta naprawdę miała miejsce, w co po prostu chce się wierzyć. Żebrak, który przez kilka dni był królem i zrezygnował, oraz Król, który przez kilka dni był żebrakiem i na własnej skórze doświadczył cierpień prostych ludzi to coś bajkowo pięknego.

Polecam!

Za egzemplarz do recenzji

12 komentarzy:

  1. Ten motyw z podmianą bliźniaczo podobnych bohaterów to się przmeycił do popkultury, swego czasu był jednym z moich ulubionych. Twaina jakoś specjalnie dobrze nie wspominam, gdy miałam Przygody Tomka Sawyera jako lekturę to ledwie parę stron przeczytałam i rzuciłam. Nie planuję wracać n chwilę obecną...
    PS Zerknęłam na Twoje LC, znów mamy synrchron, jeżeli chodzi o SImmonsa, jestem oczarowana Upadkiem Hyperiona :D

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zgadza się. Też go lubiłam jak byłam młodsza. :) Z Twainem akurat zetknęłam się po raz pierwszy, ale chociaż ta książka bardzo mi się podobała, to nie bardzo mam na ten moment ochotę sięgać po inne jego dzieła. Jakoś... właśnie za bardzo mi się kojarzą z lekturami. :D
      PS. Serio? Nieźle, haha. :D To kiedy czytamy Endymiona? :D

      Usuń
    2. Właśnie ja jakoś też unikam Twaina. Ale motyw dobrze wspominam :)
      PS. Zostało mi 120 stron :> A i tak chcę się z Simmonsem uporać w tym roku, rozważam wrzesień i listopad na Endymiony :)

      Usuń
    3. Co do Simmonsa, to ja wiem tylko, że chcę czytać Terror w zimę. Ale fajnie byłoby też rozprawić się z Endymionami do końca roku. :)
      P.S. Najlepsze przed Tobą. :D Końcówka miażdży!

      Usuń
    4. Nie, żeby mnie trzebq było zachęcać. .. A Terror sobie odłożę nw przyszły rok :D

      Usuń
  2. Wstyd się przyznać, ale oryginału nigdy nie czytałam, za to miałam, bardzo przeze mnie lubianą, wersję Disney'a książkową tej historii :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Ja również z podmienionymi królewiczem i żebrakiem zetknęłam się po raz pierwszy za sprawą ekranizacji, nawet już nie pamietam której. Do dziś pamietam, jak siedziałam przed telewizorem z tatą i chłonęłam przygody obu chłopców z wypiekami na twarzy. Do książki natomiast jeszcze nie sięgnęłam, mimo, że stoi sobie w domu na półce i czeka. Mam nadzieję kiedyś przerobić całą półkę z klasyką dla dzieci i młodzieży, wtedy i na Twaina przyjdzie kolej;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. U mnie jest właśnie podobnie. I też nie pamiętam, która ekranizacja to była. :) A do klasyki dla dzieci i młodzieży akurat nie bardzo mnie ciągnie... tutaj był wyjątek właśnie przez te miłe wspomnienia. :)

      Usuń
  4. Ojej, czytasz klasykę, ale siper! Niestety, ja tylko miałam ambitny plan, a wychodzi na to, że ciagle tylko czytam same nowości. Nawet to, co na polce jakoś nie chce znikać...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Już od jakiegoś czasu staram się czytać klasykę. Chociaż jedną książkę miesięcznie. :)

      Usuń
  5. Czytałam to chyba jeszcze w tłumaczeniu "Książę i żebrak" (możliwe? było takie coś dawno temu, czy Disney mi wyprał mózg?), pewnie z 20 lat temu. Nie zachwyciło mnie wtedy - styl był chyba za ciężki... ale generalnie ja mało kompatybilna z Twainem jestem, Huck i Tomek też mnie nie zachwycili. Ale ciekawa jestem, jak odebrałabym tę książkę teraz, bo jednak trochę tego "drugiego dna" w tym wszystkim jest.

    OdpowiedzUsuń

Copyright © 2016 Misie czytanie podoba , Blogger